Yunanistan’ın ikinci büyük kenti Selanik’in Belediye Başkanı Yannis Butaris’in çabaları, 90 yıl sonra Yeni Cami’de namaz kılınmasıyla sonuçlandı. Selanik'i ziyaret eden yaklaşık 50 kişilik Gümülcine (Komotini) Medrese-i Hayriye öğrenci ve öğretmenlerinden oluşan grup, tarihi camide öğle namazlarını eda etti.
Selanik Belediye’si tarafından sergi salonu olarak kullanılan tarihi Yeni Cami’de, 1923 yılından sonra ilk defa 30 Mart cumartesi günü öğle namazı kalındı. 1902 yılında inşa edilen ve 1923 yılından bu yana da ibadete kapatılan Yeni Cami’de 90 yıl sonra ibadet eden öğrenci ve öğretmenler bir ilke şahit olmanın heyecanını yaşadı. Renkli kişiliği ve Selanik’in tarihteki çok kültürlü mirasının yeniden yeşertilmesi konusunda gösterdiği çabalarla tanınan Belediye Başkanı Butaris, geçen yıl Ramazan Bayramı’nda Yeni Cami’nin ibadete açılabileceğini duyurmuş ancak bu gerçekleşmemişti.
Selanik'i ziyaret eden yaklaşık 50 kişilik Gümülcine Medrese-i Hayriye öğrenci ve öğretmenlerinden oluşan grubu Belediye Başkanı Butaris cami bahçesinde karşıladı. Rodop-Evros Azınlık Okulları Koordinatörü Nikos Papageorgiyu’nun da hazır bulunduğu buluşmada, Medrese-i Hayriye öğretmenlerinden Hafız Hasan Bekir, öğle ezanı okudu. Ardından okul Müdürü Sabri Boşkan cemaate namaz kıldırdı. Yanlarında getirdikleri seccadelerde namaza duran öğrenci ve öğretmelere bayan öğretmen ve öğrenciler de eşlik etti.
BELEDİYE’NİN AÇIKLAMASI
Yeni Cami’nin bir vakit için ibadete tahsis edilmesine ilişkin bir açıklamada bulunan Selanik Belediyesi, Eğitim, Din, Kültür ve Spor Bakanlığı’nın uygun görmesi üzerine Yeni Cami’de ibadet yapılmasına izin verildiğini bildirdi. Belediye Başkanı Butaris’in ziyaretçiler ile görüşme imkanı bulduğu kaydedilen açıklamada, Yeni Cami’de ibadete izin verilmesinin ‘Selanik’in uluslararası alanda tarihi ve kültürel mirasının bütünüyle gösterilmesini vurguladığı’ ifade edildi. Türkiye’de Gayrimüslimlere belli günlerde tahsis edilen kiliseleri hatırlatan Butaris, “Ekümenik Patrik Bartholomeos öncülüğünde benzer etkinliklerin Türkiye’deki Ortodoks dini anıtlarında da yapıldığına” dikkat çekti.
KOZMOPOLİT BAŞKAN İSTEDİ CAMİ AÇILDI
2 yıldan bu yana Selanik’i tarihteki çok kültürlü yapısına kavuşturmak ve Osmanlı mimarisini şehre turist çeken birer araç haline dönüştürmek için çaba gösteren sıradışı Başkan Butaris, Selanik'i tanıtmak için Türkiye ve İsrail arasında mekik dokuyor. Belediye Başkanı Yannis Butaris, geçmişe dönmenin mümkün olmadığını ancak şehrin tarihteki gibi etnik grupların barış içerisinde yaşadığı renkli yapısını yeniden kazanması gerektiğini düşünüyor.
Geçtiğimiz günlerde devlet televizyonu ERT’e demeç veren Butaris, en büyük hayalinin farklı kesimlerin bir arada yaşadıkları hoşgörülü bir şehir kurmak olduğunu vurgulamıştı. Butaris, Türk turistleri Selanik’e çekmek için gösterdiği gayretlerin aşırı sağcı kesimlerin tepkisine neden olduğu eleştirisine ise bu gruplara aldırmadığını zira geçmişe takılmanın aptallık olduğunu düşünüyor.
Başkan Yannis Butaris, geçen yıl yaptığı bir başka açıklamada ise Selanik’teki Yeni Cami’nin Ramazan bayram namazı için ibadete açılmasına İstanbul Rum Ortodoks Patriği Bartholomeos’un da destek verdiğini açıklamıştı. Geçen yıl Ramazan bayramında ibadete açılmayan Yeni Cami’nin 2013 yılı Ramazan bayramında bir günlüğüne de olsa ibadete açılmasına kesin gözüyle bakılıyor.
"YENİ" YA DA "DÖNMELER" CAMİİ
Sultan II. Abdülhamit döneminde Selanik’in son camisi olarak 1902 yılında İtalyan mimar Vitalyano Poselli’ye yaptırılan Yani Cami (Hamidiye-Hürriyet Yeni Cami), Sebataycılar’ın katkısı ve o dönemde civarında yoğun olarak yaşayan cemaati sebebiyle “dönmeler” cami olarak da biliniyor. Yeni Cami, ana kubbeyi süsleyen köşelerdeki küçük kubbeleriyle görkemli bir mimariye sahip binanın yapımında kullanılan malzeme ve çeşitli renklerdeki mermerleri ile dikkat çekiyor. Yeni Cami’nin sol köşesinde yer alan minaresinin Lozan Antlaşması’ndan sonra yıktırıldığı tahmin ediliyor. Camide eklektik bir üslup hakim.
1923 yılından bu yana ibadete kapalı olan Yeni Cami, 1925’ten 1963 yılına kadar Arkeoloji Müzesi olarak hizmet verdi. Daha sonra ise Selanik Belediye’si sergi salonuna dönüştürüldü. Yeni Cami, Mart 2012’de Kültür Bakanlığı tarafından tamamen Selanik Belediyesi’ne tahsis edildi. Yani Cami'nin bir vakit için bile olsa ibadete açılmasına, Belediye Başkanı Butaris’in yaklaşık 2 yıldan bu yana gösterdiği ısrarlı çabalara Dışişleri ile Milli Eğitim ve Din İşleri Bakanlıklarının yeşil ışık yakmasıyla ulaşıldığı ifade ediliyor.
