Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye'nin ithalatının, 2017'de bir önceki yıla göre yüzde 17,9 artışla 234,2 milyar dolar olarak gerçekleştiğini belirterek, "Bu artışta ham madde-ara malı ithalatındaki yüzde 27,9'luk artış etkili oldu." dedi.
Zeybekci ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, aralık ayı ve 2017 yılı ihracat rakamlarını basın toplantısında açıkladı.
Klasik desteklerin yanında yeni ve etkili destekleri hayata geçirdiklerini dile getiren Zeybekci, "İhracatçımız için lojistik olarak ulaşmakta zorlandığı öncelikli olarak Ortadoğu ve Afrika Sahraaltı bölgesine ulaşımı, erişimi kolaylaştırdık. Bu konudaki çalışmalar gelişerek, devam edecek." diye konuştu.
Küresel ekonomide e-ticaret devrimi yaşanırken kayıtsız kalmadıklarını belirten Zeybekci, e-ticaret sitelerine üyelik bedellerini, Ekonomi Bakanlığı olarak ödemeye başladıklarını ifade etti.
Sene sonu için 10 bin ihracatçıyı e-ticaret sitelerine üye yapma hedefi koyduklarını anlatan Zeybekci, yıl sonu itibarıyla 11 bin 600 üye sayısına ulaştıklarını söyledi.
İhracatçıların vize sorunları yaşadıklarını anımsatan Zeybekci, 6 bin 555 ihracatçıya yeşil pasaport imkanı getirdiklerini kaydetti.
İhracat için üretim kadar finansmanın da önemli olduğuna dikkati çeken Zeybekci, Eximbank'ın ihracata destek miktarını dolar bazında yüzde 19 artışla 39,3 milyar dolara yükselttiklerini, yani 100 dolarlık ihracatın 25 dolarını Eximbank kredi ve sigorta imkanlarıyla desteklediklerini belirtti.
Zeybekci, 2018'de destek miktarını, 2017'ye göre yüzde 17 artırmayı ve destek oranını yani 100 birimlik ihracatın, 27'sini Eximbank ile destekleyeceklerini, böylece verdiği destekle dünyada ikinci sırada olan Türk Eximbank'ı 2018'de birinci sıraya çıkaracaklarını ifade etti.
Pek çok üreticinin Bakanlığın verdiği desteklerden, hükümetin aldığı kararlar ve ihracat destekleri ile yatırım teşviklerinden habersiz olmalarının en büyük sıkıntıları olduğunu dile getiren Zeybekci, desteklerle ilgili "hadi canım, nasıl olsa bize gelmez" şeklindeki yaklaşımları kırmak adına 41 ilde bin 506 firmayı ziyaret ettiklerini, bu yıl 81 ildeki tüm şirketleri ziyaret edeceklerini bildirdi.
- "Rusya'ya ihracat yüzde 58 arttı"
Zeybekci, dünya çapında iddialı oldukları film, sağlık, bilişim ve oyun sektörü gibi hizmet sektörlerinde ihracatçıları desteklediklerini ifade ederek, iddialı oldukları bu alanda dünyanın en önemli hizmet ihracatçısı ülkelerinden biri olma yolunda hızla ilerlediklerini söyledi.
Hızla büyüyen helal ürünler pazarında gelecekte söz sahibi olmaya katkı sağlayacak Helal Akreditasyon Kurumunu kurduklarını anımsatan Zeybekci, İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi 36 ülkenin çatısı altında toplandığı İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsünün belirlediği kurallara göre ilk Helal Akreditasyon Kurumunu kuran ülkenin Türkiye olduğunu vurguladı.
Zeybekci, Kasım 2015'te Rusya ile uçak kriziyle başlayan olumsuz süreci büyük ölçüde aştıklarını, 2017'de Rusya'ya ihracatın yüzde 58 arttığını belirtti.
Körfez'de kardeş ülkeler arasında yaşanan krizde Katar'ın ihtiyaçları çerçevesinde yanlarında olunduğunu aktaran Zeybekci, bu ülkeye ihracatı 2017'de yıllık bazda yüzde 48 artırdıklarını kaydetti.
Zeybekci, Türkiye'nin ihracatının hem arttığına hem de dünyanın gerçekleri izinde Bakanlığın destekleriyle yapısının değiştiğine işaret ederek, şunları söyledi:
"2002'de tekstil-konfeksiyon ihracatımızın, toplam ihracatımız içindeki payı yüzde 33,7 iken bugün bu oran yüzde 17,1. 2002'de yüzde 9,2 olan otomotiv ihracatımızın toplam ihracatımıza oranı ise 2017'de yüzde 15,3 oldu. Yine çok ilginç kamuoyunda kasıtlı veya eksik bilgi nedeniyle yanlış aktarılan tarım ürünleri ihracatımız, 2002'de ihracatımızın yüzde 10,4'ü iken bugün bu oran yüzde 10,8'i olarak halen önemli bir noktada devam ediyor. Yani oran olarak da artmış ve 3 milyar 750 milyon dolardan 16,9 milyar dolara yükselmiş. Türkiye'nin ihracatında büyük değişim yaşıyoruz."
Türkiye'nin hızlı büyüyen, büyümek zorunda olan bir ülke durumunda bulunduğuna dikkati çeken Zeybekci, hızlı büyüyen bir ülkenin ithalat talebinin çok güçlü olma riskinin bulunduğunu, bu riskin bertaraf edilmesinin tek gerçekçi yolunun ise içeride üretimi artırmak olduğunu bildirdi.
Zeybekci, Ekonomi Bakanlığı olarak teşvik sistemini, Türkiye'de katma değerli üretimi özendirmek üzerine dizayn ettiklerini belirterek, "Bu üretim dönüşümünü başardıkça cari açık da ticaret açığı da bir sorun olmaktan çıkacaktır." dedi.
- "Hedefimiz altın ticaretinin merkezi olmak"
Geçen yıl ithalatın yüzde 17,9 artışla 234,2 milyar dolar olarak gerçekleştiğini dile getiren Zeybekci, bu artışta ham madde-ara malı ithalatındaki yüzde 27,9'luk artışın etkili olduğunu söyledi.
Yatırım malları ithalatının yüzde 7,7 düştüğünü, tüketim malları ithalatının ise sadece yüzde 1,9 arttığını ifade eden Zeybekci, "2017'de enerji fiyatlarının artışıyla en büyük ithalat kalemimiz olan enerji ürünleri ithalatımız yüzde 36,9 artış gösterdi. Yani 27,2 milyar dolardan 37,2 milyar dolara çıktı. Geçen yıl altın ithalatımız yüzde 147,2 artışla 17,8 milyar dolara çıktı, 2016'da bu rakam, 7,2 milyar dolardı." diye konuştu.
Zeybekci, ithalatın, sadece altın artışından arındırıldığında yüzde 12,6, altın ve enerji artışından arındırıldığında yüzde 7,5 arttığını belirterek, "Bu iki ürünün ithalatımıza 2016'ya göre ilave katkısı 20,6 milyar dolar. Yani 2017'de görülen 35,6 milyar dolar ithalat artışımızın yüzde 58'i bu iki kalemden kaynaklanıyor." dedi.
En büyük ikinci ithalat kalemi olan makinelerin ithalatında yüzde 0,5'lik artış, 5. sırada olan otomotivde ise yüzde 2,3'lük azalma olduğunu bildiren Zeybekci, ithalatta yapısal değil, enerji ve altın fiyatlarındaki artıştan kaynaklı yükselme olduğunu söyledi.
Zeybekci, altınla ilgili 2017'de önemli gelişmeler olduğunu dile getirerek, körfez ülkelerinin hemen hemen tamamında altın ticaretine yüzde 5 vergi konulması ve işlenmiş altın ürünlerine de KDV uygulamasının getirildiğini anımsattı.
Söz konusu durumu, Türkiye için fırsat olarak görüldüklerine işaret eden Zeybekci, hedefin, kontrollü bir şekilde şeffaf enstrümanlarla dünyada altın ticaretinin merkezi olmak olduğunu belirtti.
(Sürecek)
