Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, faizdeki düşüşün ardından bunun dışındaki gelirlere yönelen bankaların tüketicilerden bu çerçevede 60 farklı kesinti yaptığını açıkladı. Bankalaların; kredi kartı aidatı, hesap işletim ücreti, EFT, hesap özeti, ATM'den nakit çekme ücreti gibi çok farklı alanlarda işlem türüne göre tüketiciden yaptığı kesintiler 0,5 kuruş ile 5 bin lira arasında değişiyor. Bakan Yazıcı, Meclis'te bekleyen kanun tasarısında bütün bu hususların dikkate alarak, bankaların tüketiciden faiz dışında aldığı ücret, komisyon ve masrafların ilgili bakanlığının görüşünün alınarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirleneceği hükmüne yer verildiğini belirtti.
Hayati Yazıcı, bankaların tüketicilerden aldıkları faiz dışı ücretler ve bu kalemlerle ilgili tüketici şikayetleri hakkında açıklama yaptı. Mart 2013 itibarıyla 280,1 milyar TL seviyesine ulaşan bireysel kredilerin 73,7 milyar TL’sinin (yüzde 26,3) kredi kartı alacaklarından, 206,5 milyar TL’sinin (yüzde 73,7) ise tüketici kredilerinden oluştuğunu kaydeden Yazıcı, özellikle 2011 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren kredi kartı alacaklarının, tüketici kredilerinden daha hızlı bir artış sergilediğine dikkat çekti. Bakan Yazıcı, "Bankacılık sektörü dönem net karı önceki yılın aynı dönemine kıyasla 973 milyon TL (yüzde 16,3) artarak Mart 2013’te 6 milyar 953 milyon TL’ye yükselmiştir. Sektörde faaliyet gösteren 49 bankadan 25’inin kârında, son bir yıllık dönemde artış gerçekleşmiştir. Mayıs 2013 tarihi itibariyle; ülkemizdeki Toplam Kredi Kartı Sayısı 56 milyon 361 bin 749 adet, Banka Kartı sayısı ise 95 milyon 129 bin 839 adet olarak gerçekleşmiştir. 5411 sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca Bankalar faiz dışında sağlanacak diğer menfaatlerin ve tahsil olunacak masrafların niteliklerini ve sınırlarını serbestçe belirleyebilmektedir." bilgilerini verdi.
49 BANKANIN KARI 24 MİLYAR LİRAYA YAKLAŞTI
Türkiye'de faaliyet gösteren 49 bankanın 2012 yılında 23 milyar 649 milyon lira net kar elde ettiğini vurgulayan Yazıcı, şöyle devam etti:
"Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) Aralık 2012 Raporu'na göre 2012'de bankaların faiz dışı gelir kalemlerinde yer alan bankacılık hizmet gelirleri ile kredilerden alınan ücret ve komisyonlardan elde ettiği gelir 19 milyar 237 milyon TL olarak gerçekleşmiş olup bu rakam toplam gelirin (142 milyar 496 milyon TL) yüzde 13,5’ini teşkil etmektedir. Ayrıca, BDDK’nın Mart 2013 Raporuna göre bankacılık sektörü dönem net karı önceki yılın aynı dönemine kıyasla 973 milyon TL (yüzde 16,3) artarak Mart 2013’te 6 milyar 953 milyon TL’ye yükselmiştir. Mart 2012 – 2013 döneminde, faiz dışı gelir kalemlerinden bankacılık hizmet gelirleri ile kredilerden alınan ücret ve komisyonlar, yüzde 22,5’lik (985 milyon TL) artışla 5 milyar 359 milyon TL olarak gerçekleşmiş olup, bu rakam toplam gelirin yüzde 14,7’sine tekabül etmektedir."
TÜKETİCİLERİN BANKA ŞİKAYETLERİ ARTTI
Hayati Yazıcı, bankaların müşterilerinden aldıkları kredi kartı aidatı, kredi dosya masrafı gibi ücretlerle ilgili olarak vatandaşın Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri ve Tüketici Mahkemelerine başvurarak hak arama yoluna gittiklerini ifade etti. Bu doğrultuda 2012 yılında Hakem heyetlerine yapılan 446 bin 54 adet başvurunun 263 bin 428 adedinin (yaklaşık yüzde 59) bankacılık sektörüne ilişkin başvurulardan oluştuğu, sektöre ilişkin tüketici şikayetlerinde geçmiş yıllara göre artış gözlemlendiğini vurguladı. Gümrük ve Ticaret Bakanı, "2013 yılının ilk dört ayında ise Hakem heyetlerimize 198 bin 314 adet başvuru yapılmış olup, bunun 135 bin 525 adedi (yaklaşık yüzde 68) bankacılık sektörüne ilişkin başvurulardan oluşmaktadır. Toplam başvurular içerisinde Bankacılık sektörünün payının yüzde 59’dan yüzde 68’e yükseldiği görülmektedir. Diğer taraftan büyüme sürecindeki bankacılık sektöründe, ücret, komisyon ve bankacılık hizmet gelirleriyle bankaların işletme giderlerini karşılama oranının 2012 yılı sonu itibariyle yüzde 64 olarak gerçekleşmiş olduğu göz önünde bulundurulduğunda bahse konusu ücret, komisyon ve bankacılık hizmet gelirlerinin Bankalar açısından neden vazgeçilmez olduğu bir defa daha açıkça görülmektedir." ifadelerini kullandı.
BANKALARIN FAİZ DIŞI GELİRLERİ ARTTI
Bakan Yazıcı, Türkiye’de faiz oranlarının ciddi oranda düşmesinden sonra, yukarıda belirtilen rakamlardan da görüleceği üzere bankaların faiz dışı gelirlerinde hızlı bir artış gözlendiğine işaret ederek, şöyle devam etti:
"Böylece, banka gelirlerinin faiz gelirlerine olan bağımlılığı azalmıştır. Bu gün itibari ile bankaların tüketicilerden çeşitli isimler altında olmak üzere toplam 60 çeşit ücret ve komisyon tahsil ettikleri görülmektedir. Bu kapsamda, bankalar; kredi kartı aidat ücreti, hesap işletim ücreti, kredi kartı yenileme ücreti, hesap özeti ücreti, ipotek fek ücreti, nakit çekme ücreti, ortak ATM'den nakit çekme ücreti, işlemsizlik ücreti gibi değişik isimler altında tüketicilerden para tahsil etmektedirler. Örneğin bankalar, hesabında para bulunan ve buna ilişkin işlemler yapan tüketicilerden belli aralıklarla hesap işletim ücreti alırken; belli bir süre işlem görmeyen hesaplardan da kesinti yaparak işlemsizlik ücreti almaktadırlar. Bütün bu hususlar dikkate alınarak Bakanlığımızca 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarında konuya ilişkin düzenlemeler yapılarak Bankaların tüketiciden faiz dışında aldığı ücret, komisyon ve masrafların Bakanlığımızın görüşünün alınarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirleneceği hükmüne yer verilmiştir."
BANKALAR HANGİ KALEMLERDEN NE KADAR KESİNTİ YAPIYOR?
SIRA NO ALINAN ÜCRET VEYA MASRAF KALEMİ ÜCRET ARALIĞI
1 EFT Ücretleri 0-500-TL
2 Havale Ücretleri 0-500-TL
3 Swift (Döviz Transferi) Ücreleri 10-1000-TL
4 İpotek Tesis Ücreti 150-400-TL
5 İpotek Fek Ücreti 100-1500-TL
6 Ekspertiz Ücreti 225-3200-TL
7 Acil Ekspertiz Ücreti 1260 TL- 3200 TL
8 Dosya Masrafı 0-5000-TL
9 Hayat Sigortası 27-1063-TL
10 Konut Sigortası 88-170-TL
11 Ferdi Kaza Sigorta Ücreti 50-1250-TL
12 Kasko Poliçe Bedeli 450-2000-TL
13 İstihbarat Ücreti 0-1500-TL
14 Kredi Kullandırım Ücreti 0-3000-TL
15 Konut Kredisi Esnek Ödeme Planı Komisyonu 50-750-TL
16 Kredi Faiz İndirim Komisyonu 100-1500-TL
17 Ödeme Planı Değişiklik Ücreti 0-500-TL
18 Kredi Kartı Aidat Ücreti 0-800-TL
19 Hesap İşletim Ücreti 0-50-TL
20 Ekstre Ücreti 0-40-TL
21 Erteleme İsteme 5-10-TL
22 Gecikme Bildirim Bedeli(+İhbarname Bedeli) 2-100-TL
23 Kart Yenileme Ücreti 0-25-TL
24 Sözün İhlali Ücreti 5-10-TL
25 Mil Puan Hizmet Ücreti 15-100-TL
26 Katalog Ücreti 5-TL
27 Sanal Kart 0-2,50-TL
28 Hesap Özeti 0-55-TL
29 Hesap Cüzdanı Yazdırma 1-5-TL
30 Ekstre Ücreti (Sayfası) 0-30-TL
31 Arşiv Araştırması, Mektup ve Dekont Verilmesi 0,5-100-TL
32 Hesap Açma 0-15-TL
33 ATM Kullanım Ücretleri 0-50-TL
34 Kiralık Kasa Ücretleri 150-1000-TL
35 Kasa Ziyaret Masrafı 5-35-TL
36 Hesap Yıllık Bakım Ücreti 0-24-TL
37 Menkul Kıymet İşlem Komisyonu 0-300-TL
38 Şifre Gönderim Ücreti 0-25-TL
39 Çek Bildirim Ücreti 0-150-TL
40 KKB Çek Bilgileri Raporu Ücreti 2-112-TL
41 Çek Tahsilatı 5-750-TL
42 Çek Karnesi 1-1000-TL
43 Seyahat Çeki 20-1000-TL
44 Vize Ücretleri 2,5-100-TL
45 Hediye Çeki Düzenlenmesi 5-20-TL
46 Çek Sorgulama Ücreti 0,5-100-TL
47 Çeşitli Ürün ve Hizmetlere Ait Ücretler*** 0-900-TL
48 Matbu Yazı Hazırlama(Borcu Yoktur) 10-100-TL
49 SMS Şubesi İşlem Ücreti 0-20-TL
50 Şans Oyunu Havalesi 0-2-TL
51 Rehin Kaldırım Ücreti 0-100-TL
52 Senet Masrafları 5-500-TL
53 Kasa Depozitosu 75-1000-TL
54 İşlemsizlik Ücreti 1-8-TL
55 Mevduat Araştırma Ücreti 1,5-750-TL
56 Mobil İşlemler 0-50-TL
57 Referans Mektubu Düzenleme 25-400-TL
58 Telefon, Faks ve Posta Ücretleri 2-50-TL
59 Para Bozma ve Tümleme 10-TL
60 OGS/HGS/ Fatura İşlemleri 0-40-TL
