Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB), 2021 yılına ilişkin para ve kur politikası temel çerçevesini açıkladığı raporda, enflasyona ilişkin yukarı yönlü risklerin gelecek yıl para politikasının sıkı ve kararlı bir duruş sergilemesini zorunlu kıldığı vurgulanırken, dalgalı döviz kuru rejiminin devam edeceği, kurların serbest piyasa koşullarında arz ve talep dengesine göre oluşacağı bildirildi.
TCMB'nin 2021 yılına ilişkin Para ve Kur Politikası Raporu, bankanın internet sitesinde yayımlandı.
Rapora göre, gelecek yıl para politikası duruşu enflasyondaki riskler dikkate alınarak, enflasyonun düşürülmesi ve orta vadede fiyat istikrarı hedefine ulaşılması odağında belirlenerek uygulanacak.
Parasal duruşun sıkılığı, enflasyonu etkileyen tüm unsurlar dikkate alınarak, enflasyonda kalıcı düşüşe ve fiyat istikrarına işaret eden güçlü göstergeler oluşana kadar kararlılıkla sürdürülecek. TCMB, 2021 yılında enflasyon hedeflemesi rejimini tüm unsurlarıyla kararlı bir şekilde uygulayacak.
Hükümetle birlikte belirlenen orta vadeli yüzde 5 enflasyon hedefi korunurken, TCMB bu hedefe varmada üzerine düşen sorumluluğun bilincinde olarak, hedef ufku içerisinde kararlı ve azimli bir tutum gösterecek. Para politikası kararları fiyat istikrarı önceliği korunarak alınacak. TCMB'nin temel politika aracı, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı olacak.
Gecelik faizlerde gün içi oynaklıkların sınırlanması amacıyla kullanılan faiz koridoru ile TCMB'nin nihai kredi mercii işlevini gören Geç Likidite Penceresi (GLP), söz konusu fonksiyonları dışında para politikası aracı olarak kullanılmayacak.
Parasal aktarım mekanizmasının sağlıklı işleyişini sağlamak ve makrofinansal istikrara ilişkin riskleri sınırlamak amacıyla, zorunlu karşılıklar ile diğer TL ve döviz likidite araçları etkin olarak kullanılacak.
Dalgalı döviz kuru rejimi devam edecek, kurlar serbest piyasa koşullarında arz ve talep dengesine göre oluşacak. Nominal ya da reel bir kur hedefi bulunmayan TCMB, kurların düzeyini ya da yönünü belirleme amaçlı döviz alım ya da satım işlemi yapmayacak.
Para politikasının etkinliği ve finansal istikrar açısından TCMB döviz rezervlerinin güçlendirilmesi amaçlanacak ve buna yönelik araçlar şeffaf bir şekilde, belirli bir plan dahilinde, uygun koşullarda kullanılacak.
Fiyat istikrarına odaklı para politikasının makrofinansal risklerin sınırlanması için kritik önemde olduğunu değerlendiren TCMB, gelecek yıl şeffaflık, öngörülebilirlik ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda politika iletişimini ve veri paylaşımını güçlendirecek.
- TL likiditesi yönetimi çerçevesi
TCMB, 2021 yılında fiyat istikrarı hedefi doğrultusunda parasal aktarım mekanizmasının sağlıklı işleyişini sağlamak ve makrofinansal istikrara ilişkin riskleri sınırlamak amacıyla TL ve döviz likidite araçlarını etkin olarak kullanacak.
TCMB'nin temel politika aracı bir hafta vadeli repo miktar ihaleleri iken, Türk lirası likidite yönetiminde; "Günlük repo ihale miktarı belirlenirken ikincil piyasa gecelik faiz oranları ortalamasının politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı civarında oluşması", "Uygulanan likidite yönetimi stratejisi ile uyumlu şekilde para piyasalarının etkin ve istikrarlı çalışması", "Kullanılan araçların para politikasının etkinliğini desteklemesi" ve "Ödeme sistemlerinin kesintisiz çalışmasının temini" hedeflenecek.
Bu hedeflere ulaşmak ve para politikasının etkinliğini artırmak için likidite yönetimi genel çerçevesi belirlenirken, piyasadaki likidite düzeyi ve likiditenin sistem içindeki dağılımı da dikkate alınacak.
Likiditenin haftanın günlerine dengeli dağılımının sağlanması amacıyla gerekli görülen günlerde vadeleri 5-12 gün arasında olmak kaydıyla farklı vadelerde birden fazla repo ihalesi açılmaya devam edilebilecek. Likiditede öngörülemeyen nedenlerle sıkışıklık ortaya çıkması halinde 13.00-16.00 arasında haftalık vadede miktar yöntemiyle gün içi repo ihalesi yapılabilecek.
TCMB, zorunlu karşılık oranlarını fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda sade bir çerçevede parasal duruşunu ve parasal aktarım mekanizmasını destekleyici bir araç olarak kullanacak.
- Döviz likiditesi yönetimi çerçevesi
Dalgalı döviz kuru rejimi devam edecek, kurlar serbest piyasa koşullarında arz ve talep dengesine göre oluşacak. Nominal ya da reel bir kur hedefi bulunmayan TCMB, kurların düzeyini ya da yönünü belirleme amaçlı döviz alım ya da satım işlemi yapmayacak. Döviz piyasasının sağlıklı çalışması amacıyla döviz arz ve talep gelişmeleri yakından takip edilecek, TCMB kurlarda ekonomik temellerden kopuk aşırı dalgalanma görüldüğünde alış ya da satış yönünde müdahalelerde bulunabilecek.
Para politikasının etkinliği ve finansal istikrar açısından döviz rezervlerinin güçlendirilmesi amaçlanırken, yabancı para reeskont kredi dönüşleri döviz rezervlerine katkı vermeye devam edecek.
Gelecek yıl reeskont kredisi kullanımının 21 milyar dolar ve yıl içi kredi geri dönüşlerinin rezerv katkısının da 21 milyar dolar olacağı öngörülürken, piyasadaki döviz arzının döviz talebine göre güçlü ve istikrarlı şekilde yükseldiği dönemlerde, TCMB kuralları önceden açıklanmış bir plan dahilinde, dalgalı kur rejimi ile uyumlu olmak kaydıyla, şeffaf yöntemlerle döviz alım ihaleleri düzenleyebilecek.
Bu doğrultuda, cari işlemler dengesi ve finans hesabındaki gelişmeler ile ters dolarizasyon süreci yakından takip edilecek. Sermaye girişlerinin istikrarlı ve güçlü bir hale gelmesi, yerleşiklerin dolarizasyon eğiliminin tersine dönmesi, döviz alım ihalelerine başlamak için önemli bir gösterge olacak.
Enerji ithalatçısı kamu iktisadi teşebbüslerinin döviz ihtiyacının gerekli görülen kısmı Hazine ve Maliye Bakanlığı ile TCMB tarafından piyasa koşullarına göre doğrudan karşılanabilecek. Bu kapsamda piyasa şartları elverdiği sürece döviz satım tutarı kademeli olarak azaltılabilecek.
Piyasa koşullarına bağlı olarak, BIST VİOP nezdindeki Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz işlemlerine devam edilebilecek.
TCMB, bankaların TL ve döviz likidite yönetimlerine katkıda bulunmak amacıyla swap işlemlerine devam edecek. Haftalık vadede altın ve döviz karşılığı TL kotasyon swap işlemleri, BIST Swap Piyasası işlemleri ve geleneksel yöntemli swap ihaleleri 2021 yılı boyunca bankaların ihtiyaçları çerçevesinde kullanılacak. TCMB taraflı kotasyon swap ve BIST Swap Piyasası işlemlerinde TL faizi olarak bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı geçerli olacak.
Bankalara sağlanan swap imkanı kullanımının, yıl içerisinde piyasa şartlarına göre kademeli olarak azalabileceği öngörülürken, bankaların altın likidite yönetimlerine katkıda bulunmak amacıyla TCMB bünyesindeki spot piyasada döviz karşılığı altın alım ve satım işlemlerine ve BIST Kıymetli Madenler ve Taşlar Piyasası'ndaki işlemlere devam edilebilecek. Ayrıca, bankalarla Türk lirası ve döviz karşılığı altın kotasyon swap işlemlerini, altın karşılığı Türk lirası swap ihalelerini ve lokasyon swap işlemleri 2021 yılında kullanılabilecek.
TCMB ile döviz piyasalarında işlem yapmaya yetkili bankalar arasında gerçekleştirilen döviz karşılığı efektif işlemlerine 2021 yılında devam edilecek. Öte yandan TCMB nezdindeki Döviz Depo Piyasasında bankalara toplam yaklaşık 50 milyar dolar limit ile bir hafta ve bir ay vadeli döviz likiditesi imkanı sağlanmaya devam edilecek. Bankalar da kendilerine tanınan limitler çerçevesinde TCMB'ye 3 aya varan çeşitli vadelerde teminat döviz deposu veya altın deposu getirebilecek
Rapora göre, 2021 yılında Para Politikası Kurulu toplantıları ve rapor takvimi şöyle:
| PPK Toplantıları | PPK Özetinin İnternet Yayını | Enflasyon Raporu | Finansal İstikrar Raporu |
| 21 Ocak 2021 | 28 Ocak 2021 | 28 Ocak 2021 | |
| 18 Şubat 2021 | 25 Şubat 2021 | ||
| 18 Mart 2021 | 25 Mart 2021 | ||
| 15 Nisan 2021 | 22 Nisan 2021 | 29 Nisan 2021 | |
| 6 Mayıs 2021 | 11 Mayıs 2021 | 28 Mayıs 2021 | |
| 17 Haziran 2021 | 24 Haziran 2021 | ||
| 14 Temmuz 2021 | 28 Temmuz 2021 | 29 Temmuz 2021 | |
| 12 Ağustos 2021 | 19 Ağustos 2021 | ||
| 23 Eylül 2021 | 30 Eylül 2021 | ||
| 21 Ekim 2021 | 28 Ekim 2021 | 28 Ekim 2021 | |
| 18 Kasım 2021 | 25 Kasım 2021 | 26 Kasım 2021 | |
| 16 Aralık 2021 | 23 Aralık 2021 | ||
| 20 Ocak 2022 | 27 Ocak 2022 | 27 Ocak 2022 | |
| 17 Şubat 2022 | 24 Şubat 2022 | ||
| 17 Mart 2022 | 24 Mart 2022 | |
