Emanet, hıyanetin zıddı olup güven, sadakat, emniyet manalarına gelir. İslam dini adalet ve emniyete çok fazla ehemmiyet atfeder. İçtimai ve ferdi huzurun, maddi ve manevi kalkınmanın bunlara bağlı olduğunu belirtir.

Emanet; bir kimseye koruması için bırakılan maddi ve manevi hak demektir. Peygamberlerin ortak sıfatlarından bir tanesi de yine emanettir. Allah'ın elçilerin, Allah'tan aldıkları ayetleri, gizlemeden ve değiştirmeden insanlara tebliğ etmişler ve açıklamışlardır. Geniş anlamda Allah'ın tüm teklifleri emanet denir. Allah'ın insanlara yüklediği sorumluluklar da emanettir.

Peygamberimiz nübüvvetten önce toplum içinde "el Emin" yani "güvenilir ve emanete vefa gösteren kimse" olarak tanınıyordu. Herkes çekinmeden emanetlerini Peygamberimize bırakıyordu.

Ebu Hüreyre (r.a) anlatıyor: Resulullah (s.a.s) buyurduki:

"Emanet kaybedilince kıyameti bekleyin" "Emanet nasıl kaybolur?" diye sordular. "İşler ehil olmayanlara teslim edilince" diye cevapladı. (Buhari, Rikak 35, İlm 2.)

Emanet'in kaybı emin (güvenilir) kimselerin yok olması veya yok denecek kadar azalmasıyla meydana gelir.

Hadis-i Şerif , Buhari'nin, Kitabul - İmam bahsinde "Kıyamet ne zaman?" diye soran bir bedeviye cevap bahsinde zikredilmiştir.?

"İşler" diye tercüme ettiğimiz kelimenin aslı "emr" dir. Dine müteallik hilafet, memurluk, kadılık, müftülük vs. Bütün hizmetleri ifade eder.

Hadis, bu mühim hizmetlere liyakatli kimselerin getirilmesindeki lüzüma dikkat çekiyor. İbnu Battal şu açıklamayı yapmıştır: "Emaneti ehil olmayana verme'nin manası şudur" "Allah imamları, kullarının başına emanetci olarak koydu ve kendilerine kullar için hayırhah olmayı farz kıldı.

Öyle ise, başlarına dindar kimseleri amir tayin etmeleri gerekir, (çünkü Allah'tan korkacaklar için halka ancak dindarlar adeletle, hayırla hizmet sunarlar). Dindar olmayanları tayin ettikleri taktirde, imamlar (devlet reisleri) , Allah'ın kendilerine tevdi ettiği emanete ihanet etmiş olurlar".

"Sana emanet bırakanın emanetini geri ver. Sana ihanet edene ihanet etme" ( Ebu Davut , Tirmizi )?

Hadis-i şerif acık bir beyanla herkesin anlayacağı bir ifade ile, emanete ihanet edilmeyeceğini kesin bir üslüpla ifade ediyor.?

Emanete riayet etmek, mü'minlerin de bir sıfatıdır. "Onlar emanetlerine ve ahitlerine riayet ederler" (Mü'minun:8)

Emanete ihanet etmek; ameli nifak'tır. Kendinlerine verilen emanete hainlik yapmak münafıkların ahlakıdır.

Peygamberimiz şöyle burmuştur: "Münafığın alemeti üçtür: Konuştuğu zaman yalan söyler, söz verdiği zaman sözünde durmaz ve kendisine bir şey emanet edildiği zaman ihanet eder." (Buhari , Kitabul iman,24)

Aslında adeletle emniyet birbirinden ayrılmaz. Adaletin olmadığı yerde emniyet ve güven de olmaz. Cenab-ı Hak Rahman süresinde semavatın bile adeletle nizamda, kıyamda olduğunu belirttikten sonra insanlar arasında adaletli, ölçülü, hukuka riayetkar olunmasını emretmiştir.

Hadislerde emanetin kaybolması kıyamet alameti olarak ifade edilimiştir. Emanetin kaybolması, insanlar arasında dürüslüğün, adaletin, hakkına razı olma duygusunun kalmaması, kimsenin kimseye güvenemez hale gelmesi demektir. Bu da hilekarların, haksızlıkların artmasıyla hasıl olur. Neuzubillah!

Emanetin kalkmasıyla hasıl olacak durumun vehametini tam kavrayabilmek için, Kur'an-ı Kerim'de emanete verilmiş olan makamın yüceliğini bilmek yeterlidir.

"Evet biz, o emaneti göklere, yere ve dağlara sunduk da onlar onu yüklenmeye yanaşmadılar ve ondan korktular da insan yüklendi onu. O gerçekten çok zalim, çok cahil bulunuyor." (Ahzab suresi 72)

İman ve emanet, hayatın içerisinde çok önemli iki kavramdır. Hakiki mü'min olmak ile imanın amel olarak dışa yansıması, Kur'an'ın belirlediği ana maddelerdir.

Çünkü bunlar, şuurlu ve bilinçli bir hareketin neticesidir. Kur'an'da, mutlak olarak güven duygusu, fani olan şeyden Allah'a yöneltilmiştir. Çünkü asıl güvenin kaynağı O'dur.

Kur'an'da, iman çoğunlukla salih amel çercevesinde ele alınmıştır. Bu bağlamda emanet, mü'minin ayrılmaz bir vasfıdır. Emanete riayet insanın, kendisinden diğer insanlara ve hatta Rabbine uzanan bir yolu ifade etmektedir.

Hıyanet, mü'min bir kişilikle bagdaşmayan, onunla zıt olan bir vasıfdır.

Emanetlerin en güzeli vahye sadakat gösterip, vahyin bize yüklediği sorumlulukların hakkını vermektir.

Vasiyetlerin en güzeli de insanlara islam'ı tavsiye etmek ve onların "Müslümanlar" olarak ölmelerini söylemektir. Rabbimiz bizleri, emanetini zayi etmeyen ve ilahi tavsiyeleri dikkate alıp, iman ve islam üzere ruhunu teslim eden kullarından eylesin.

Amin!