Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün aramızdan ayrılışının 76’ncı yıldönümünde, saatler 09.05'i gösterdiğinde Türkiye yine sessizliğe büründü.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün, Türk dilinin gelişmesi için yapığı çalışmalar; Yeni Türk Alfabesi'nin ortaya çıkarılması, kullanıma başlanması ve Türk Dil Kurumu'nun kurulmasıdır. Yeni Türk Alfabesi'nin yani günümüz Türkiye Türkçesi için talimat vermiş ve Harf İnkılabı yapılmıştır. Bir diğer önemli çalışma ise Türk Dil Kurumu'nun kurulmasıdır. Bu kurumla beraber Türk dilinin tarihi geçmişi ve Türk dilinin milli kültürüne kazandırmıştır.

Atatürk ayrıca Güneş Dil Teorisi ile ilgili çalışmalarda yapmış ve benimsemiştir.

Güneş Dil Teorisi, bütün dillerin Türkçeden geldiğini ileri süren dilbilim kuramı. Kuram, 1930'lu yıllarda Mustafa Kemal Atatürk tarafından desteklendi ve bizzat geliştirildi, ancak dilbilimciler tarafından kabul görmedi ve kısa sürede önemini yitirdi. Atatürk'ün 1938 yılında vefatının ardından İbrahim Necmi Dilmen Ankara Üniversitesindeki Güneş-Dil Teorisi ile ilgili derslerine son verdi. Öğrencileri bunun sebebini sorduklarında Güneş öldükten sonra onun teorisi nasıl hayatta kalabilirdi diye cevap vermişti.

1990'lı yıllarda bazı yazarlar tarafından, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş ilkeleri, ilk yıllarındaki icraatları ve Atatürk İlkeleri hakkında, Güneş-Dil Teorisi çalışmaları örnek verilerek, resmi devlet ideolojisi, Kemalist ırkçılık ve etnisitenin inkâr edilmesi gibi tanımlama ve yorumlar getirilmiştir. Bu amaçla Atatürk'ün sahiplendiği Güneş-Dil Teorisi ve Türk Tarih Tezi hakkında akıl dışı rivayetler uydurulduğu ve Atatürk'ün, safsatalara inanan biri olarak gösterilmek istendiği yazılmıştır. Bunların, Atatürk Devrimlerini ve onların etkilerini eleştirme maksadı taşıdığı ve postmodernist dalganın etkisiyle yapılan yayınlar olduğu savunulur.

Mustafa Kemal Atatürk, Türk dilinin bir hazine olduğunu söylerdi. Milletimizin dilinin geçmişten beri Türkçe olduğunu belirtip Türkçe’nin gelişimi için çalışmanın önemini sürekli vurgulardı. Pek çok konuşmasında olduğu gibi vasiyetinde de bu konuya değinmiştir. Atatürk, Türk dili hakkındaki yerli ve yabancı araştırmaları bizzat incelemiş, Türk milletine ne kadar zengin, ne kadar güzel bir dili kullandıkları sürekli hatırlatmıştır. Sözlerinde bir milleti var eden önemli unsurlardan birinin de dil olduğunu, milletimizin yaşaması için dilin şart olduğunu her seferinde bildirmiştir.

Atatürk Türk dilinin gelişmesini sürdürmesi, daha iyi yerlere gelmesi için Türk Dili Tetkik Cemiyeti’ni kurmuş, daha sonra bu cemiyet Türk Dil Kurumu adını alarak bugünki haline gelmiştir. Vasiyetinde de tüm varlığının Türk Tarih Kurumu’yla Türk Dil Kurumu’na bağışladığını söylemiştir. Günümüzde de Atatürk’ ün vesile olmasıyla Türk Dil Kurumu dilimize önemli katkılarda bulunmaktadır.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Türk dilini yazmayı herkesin rahatlıkla öğrenebilmesi için harf inkılabını yapmıştır. Eski okunması zor Arap alfabesi yerine Latin karakterler içeren yeni Türk alfabesini kullanıma sunmuş, bunun herkese öğretilmesine kendisi bizzat katkıda bulunmuştur. Bazı fotoğraf karelerinde Mustafa Kemal Atatürk’ü yeni harfleri Türk halkına öğretirken görmekteyiz.

Bunun yanında dilimizin gelişmesi için pek çok çalışması bulunan Mustafa Kemal Atatürk, ülkemizin, milletimizin, dilimizin ve kültürümüzün gelişimini bize emanet etmiştir.