Kuruluşu, kuruluş amacı, kurucuları ve yaptıklarıyla tam bir tezatlık cemiyeti. Kahraman ruhlu, aksiyon adamlarından kurulu bir cemiyet. Sonunu düşünen kahraman olamaz felsefesiyle hareket etmişlerdir.
Fikirleri, amaçları,niyetleri ve bu niyetlerindeki samimiyetleriyle tam bir vatanseverler. Ama her ne kadar vatanseverler ise bir o kadar da düşündüklerini uygulamada başarısızlar. Örneğin; Enver Paşa'nın Sarıkamış'ta ki niyeti Rusları hazırlıksız yakalayıp onları bertaraf etmek ve Orta Aysa Türkleri ile kara bağlantısı kurmaktır. Ama düşündüğünü uygulayamamış ve ileri ki zamanda vatan haini ilan edilmiştir.
Enver Paşa ve diğer arkadaşları Sarıkamış örneğinin ölçüsünde olmasa da bu gibi daha çok faciaya neden olmuşlardır. Ama bunları isteyerek yapmamışlardır. Başarısızlıklarının asıl nedeni bu adamların yapacakları işin alt yapısını hazırlamamaları ve yapacakları işin sonunu düşünmemeleridir. Bir diğer gizli nedeni ise aralarında ki bazı ordu mensuplarının ordu yönetecek kapasitede değil çetelerde ele başlığı yapacak düzeyde olmalarıdır ki bu da onların değil hükümetin suçudur.
Parçalanan Osmanlıyı yıkıma bunlar götürmüştür. Evet. Ama yeni kurulacak Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş düşüncesi Türkçülüğü de bu cemiyetin canlandırdığı unutulmamalıdır. Cemiyet üyelerinin çoğu vatan hainliği ile suçlanıp sürülseler de diğer Türk illerinde vatanperverce şehit olmuşlardır.