‘Bonzai içme’, ‘Uyuşturucu madde bonzai’, ‘Bonzai kullanmak’... Bu ifadeler İstanbul’daki acil servislerin ‘Adli Vaka’ defterlerinden. Devlet Hastanelerinin defterleri son dönemde bonzai vakalarıyla dolup taşıyor. Bonzai kullanımındaki artışı görmek için acil servislerde bir gece geçirmek yeterli.
Gecenin ilerleyen saatleriyle birlikte ambulanslar hastadan çok bonzai kullandıktan sonra fenalaşan bağımlıları acil servislere taşıyor. Milliyet'te yer alan habere göre, sedyelerde kendilerinden geçmiş halde yatan kullanıcıların büyük çoğunluğu çocuk ve gençlerden oluşuyor. Bilinçlerini yitiren ve kendilerini kontrol etmeye çalışanlara direnen bonzai kullanıcıları, doktor ve hemşirelere de zor anlar yaşatıyor.
2 HAFTA IÇINDE 25 VAKA
Acil servislerdeki bonzai patlamasını görmek için 1 hafta boyunca İstanbul’daki devlet hastanelerinin acil servislerini geziyoruz. İlk durağımız pazartesi gecesi Haydarpaşa Numune Hastanesi. Hastane güvenliği ve hasta bakıcılar her gece ‘bonzai vakası’yla karşılaştıklarını söylüyor. Saatler 01.00’i gösterdiğinde acile bir ambulans yanaşıyor. Yaralı hastanın bir bonzai kullanıcısı tarafından bıçaklandığını öğreniyoruz.
Bir sonraki gece gittiğimiz Ümraniye eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde durum çok daha vahim. Hastanenin ‘adli vaka defteri’ bonzai başvurularıyla dolu. Kayıtlara göre, son 2 haftada acile 25 vaka gelmiş. Bu hastalardan 2’si de uyuşturucunun etkisiyle yaşamını yitirmiş. Hastanedeki güvenlik görevlileri ve hasta bakıcılar bonzai kullanan kişilerin tuhaf davranışlar sergilediğini ve çevrelerine zarar verdiğini söylerken, doktorlar ise hastaya müdahale ederken oldukça zor anlar yaşadıklarını belirtiyor.
BILINCINI NEREDEYSE YITIRMIŞ
Çarşamba gecesi Avrupa Yakası’ndaki hastanelere yansıyan bonzai vakalarını araştırıyoruz. Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin acil servisinde de durum diğer acillerdekinin aynısı. Hastaneye son 1 haftada Bonzai nedeniyle fenalaşan 10 kişi başvurmuş. Biz oradayken bir vaka daha ambulansla getiriliyor. Gözleri kıpkırmızı olmuş ve konuşmakta bile güçlük çeken hasta, 15 dakika boyunca ambulanstan çıkarılmak için ikna edilmeye çalışılıyor. Yanında bulunan annesi de sağlık ekiplerine yardımcı olmaya çalışıyor ama nafile. Bilincini neredeyse yitirmiş durumda olan genç güçlükle acil servise alınıyor.
Aynı gece Gaziosmanpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne gittiğimizde de bonzai kullanan bir gencin acile gelişine tanık oluyoruz. Kendini kasmış bir şekilde sedyede yatan genci hastanenin güvenlik görevlileri sakinleştirmeye çalışıyor. Yanında herhangi bir akrabası da bulunmayan hasta bir süre sonra ‘kırmızı alan’a alınarak müdahale ediliyor.
ŞİZOFRENİYE SEBEP OLUYOR
Bakanlar Kurulu’nun 13 Şubat 2011 tarihli kararıyla uyuşturucu ve uyarıcı maddeler listesine giren bonzai, ‘Sentetik Cannanbinoid’ ismi altındaki birçok maddeden oluşuyor. Bonzai, esrara benzer etkilere neden olan ve metabolizmayı tamamen tahrip eden uyuşturucu bir maddedir. Tamamen kimyasal olan bu maddeler bazı bitkilerin kurutulmuş yapraklarına emdirilerek yapılıyor.
Uluslararası polisiye literatüründe ‘Spice’ adıyla tanımlanan bonzai, üreteminde sıklıkla kullanılan bonzai ağacının yaprakları sebebiyle bonzai adıyla anılıyor. Türkiye’de son yıllarda kullanımı hızla artan bonzai, herhangi başka bir bitkinin yapraklarının kullanımıyla da üretilebiliyor.
Son dönemde tarım ilaçları, fare zehiri gibi kimyasal maddeler de bitkilerin üzerine püskürtülüp bu bitkilerin ilaçları emmesi sağlanarak bonzai adıyla piyasaya sürülüyor. Maddenin etkisini artırmak için aseton ve eter de kullanılıyor. Çok farklı miktar ve çeşitteki bu sentetik maddeler, doğal esrar ve eroine göre çok daha tehlikeli etkileriyle, beyin hücrelerinde kısa sürede hasara yol açar, şizofreniye benzer bir durum ortaya çıkarır ve ani kalp durmalarına neden olur.
SU DENGESI BOZULUYOR
Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde görevli bir kadın doktor, bonzai kullanan hastalara yapılan müdahaleyi şöyle anlatıyor: “Bu konuyla ilgili çalışan özel bir birim yok. Hasta ambulansla geldiğinde inatçı kusmalarla karşılaşıyoruz. Halüsinasyon ve krampların olaması onları tuhaf hareketler yapmaya zorluyor. Kan tetkiklerini yaptığımızda vücuttaki su dengesinin bozulduğunu görüyoruz. Yapılan tetkik ve tahlillerde bonzai kullandığı netleşmiyor ama hasta kendine gelince zaten bonzai aldığını kendisi söylüyor. Bonzai kullanan kişlerin kullanıma devam etmesi halinde 2 ay içerisinde böbrek ve karaciğer yetmezliğiyle karşılaşması kaçınılmaz bir son.”
Bir sağlık görevlisi de acilde gerçekleşen müdahaleye ilişkin şunları söylüyor: “Kriz halinde gelen hasta nefes darlığı yaşıyor. Vücudundaki su oranının azalmasından dolayı hemen solunum cihazına bağlıyoruz. Yapılan tetkiklerde yüksek dozda bir kullanım söz konusu ise hasta hemen yoğun bakıma alınıyor.”
8 KIŞI ZAR ZOR ZAPT EDEBILDI
Bir sonraki gece Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ndeyiz. Gece yarısına az bir vakit kalmış. Acile ağzından köpükler çıkan bir genç getiriliyor. Arkadaşları genci zor zapt edebiliyor. Hemşire serum takmaya çalışıyor ama uyuşturucunun etkisinden genci zapt etmek çok zor. Hastane görevlileri de devreye giriyor ve 8 kişi ancak krizdeki hastayı tutabiliyor ve hemşire de serumu takıyor. Bonzai içtiği için acile kaldırılan gencin arkadaşları doktora olayı şöyle anlatıyor: “Evde oturuyorduk. Yerinden kalkıp odasına gideceğini söyledi. Yarım saat sonra odaya gittiğimizde ağzından köpükler çıkmış bir halde bulduk.” Buradaki ‘Adli vaka defteri’nde son 1 ayda 20 vaka kayıt altına alınmış. Hastane yetkilileri ise bu sayının çok daha fazla olduğunu bazı günler günde 10 vakayla karşı karşıya kaldıklarını anlatıyor.
Bonzai kullanımının fazla olduğu bölgelerden biri olan Esenyurt’taki devlet hastanesi, bonzai vakalarına müdahale etmiyor. Kan testlerinde sonuç alamadıkları için bu tip hastaları AMATEM’e sevk ettiklerini belirten hastane yetkilileri, acil servise gelen bonzai kullanıcısı sayısının son dönemde arttığını belirtiyor.
