Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Turhan: Kanal İstanbul'un imar planı onaylandı

Yurdun her tarafında aynı seviyede ulaşım ve haberleşme altyapısını sağlamak, zenginlik merkezlerini Türkiye'nin her tarafına yaymak amacıyla entegre ulaşım sistemlerini güçlendirmeye ve yaygınlaştırmaya çalıştıklarını ifade eden Turhan, "Bugüne kadar gerek ulaştırma politikalarında gerekse mevzuatta yapılan çalışmalar, günü kurtarmanın dışında köklü reform niteliği taşıyan çalışmalar oldu. Dün insanımız için hayal olan pek çok ulaşım ve bilişim hizmeti bugün gündelik hayatın vazgeçilmezi haline geldi. Bu bağlamda Türkiye gelişim açısından Avrupa ortalamasının üzerinde bir ivme yakaladı. Bugün, yaratılan krizlerin olumsuz etkilerini minimuma indirebilmemizin temelinde yaptığımız altyapı yatırımları yatmaktadır." diye konuştu. 

Bu doğrultuda 2003'ten bu yana kamu-özel ortaklığı projeleriyle 776,6 milyar lira yatırım yaparak birçok projeyi hayata geçirdiklerine işaret eden Turhan, harcamalarının önemli bölümünü kara yolları yatırımlarının oluşturduğunu bildirdi. 

Turhan, özel sektörün dinamizmiyle yaklaşık 200 milyar liralık kamu-özel iş birliği projesi başlattıklarını aktararak, söz konusu yatırımların yüzde 77'sinin tamamlandığını, yapımı devam eden projelerle 45,5 milyar liralık yatırımı daha ülkeye kazandıracaklarını dile getirdi. 

"77 il bölünmüş yollarla birbirine bağlandı"

Türkiye'de 77 ilin bölünmüş yollarla birbirine bağlandığını anımsatan Turhan, bölünmüş yol uzunluğunun 27 bin 181 kilometreyi bulduğunu kaydetti.

Turhan, yapılan bölünmüş yolların yakıt ve zaman tasarrufuna katkısının yıllık toplam 18,1 milyar liraya ulaştığını, yollardaki zararlı gaz salımının da yaklaşık 3,9 milyon ton azaltıldığını belirtti.

Trafik hacmi artmasına karşın kazalarda hayatını kaybeden kişi sayısında yüzde 71'lik azalma olduğuna dikkati çeken Turhan, BSK (bitümlü sıcak karışım) asfalt yapımını hızlandırarak daha konforlu, güvenli ve ekonomik kara yolu ulaşım hizmeti sağladıklarını anlattı.

Turhan, Kuzey Marmara Otoyolu'nun 2'nci ve 3'üncü kesiminde (Kınalı-Odayeri ve Kurtköy-Akyazı) çalışmaların devam ettiğini, kalan kesimin 2020'de bitirileceğini vurgulayarak, "1915 Çanakkale Köprüsü'nün de yer aldığı 101 kilometrelik 'Malkara-Gelibolu-1915 Çanakkale Köprüsü ve Çanakkale Bağlantısı' devam ediyor. Bu dev yapının ayakları yükseliyor." ifadelerini kullandı.

Ankara-Niğde Otoyolu ile Ankara'yı Aksaray, Nevşehir ve Niğde üzerinden Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine bağlayacaklarına işaret eden Turhan, yolu bu yıl hizmete açmayı hedeflediklerini bildirdi.

Turhan, Aydın-Denizli Otoyolu ihalesinin, kazanan ortak girişim grubunun imzadan çekilmesi nedeniyle iptal edildiğini anımsatarak, söz konusu ihalenin yeniden yapılacağını söyledi.

Kuzey Marmara Otoyolu'nun 8'inci kesimi yaptıklarını hatırlatan Turhan, 45 kilometrelik Başakşehir-Nakkaş yolunun ihalesini de bu yıl gerçekleştireceklerini dile getirdi.

"İstanbul Havalimanı 55 milyon yolcuya hizmet verdi"

"Halkın yolu" yapma hedefiyle işe başladıkları hava yolu sektöründe de 17 yıldır dünya ortalamasının çok üzerinde büyüme yaşadıklarına dikkati çeken Turhan, "Havacılıkta gösterdiğimiz başarılar nedeniyle 2016-2019 döneminde ICAO Konsey üyesi olarak dünya çapında sivil havacılıkla ilgili kararları alan ve onaylayan ülkelerden biri olduk." değerlendirmesinde bulundu.

Yurt dışında 2003'te 60 noktaya uçulurken anlaşmalı ülke sayısının 173'e, uçuş yapılan nokta sayısının ise 328'e çıkarıldığını belirten Turhan, faal havalimanı sayısını 26'dan 56'ya yükselttiklerini kaydetti.

Turhan, dünyanın buluşma noktası İstanbul Havalimanı'nda hizmete açıldığı günden 2019 sonuna kadar 330 bin 574 uçak ve yaklaşık 55 milyon yolcu trafiği gerçekleştiği bilgisini vererek, "İstanbul Havalimanı henüz ilk yılında garanti edilen yolcu sayısını geçtiğinden, havalimanı işletmecisi şirket kamuya 22,4 milyon avroluk ek ödeme yapacak." dedi.

Rize-Artvin Havalimanı'nda yüzde 57 fiziki gerçekleşmeye ulaştıklarını ifade eden Turhan, buradaki üstyapı çalışmalarını başlattıklarını aktardı.

"3 yük, 2 yolcu tren isletmecisi yetki belgesi aldı"

Turhan, demir yollarının serbestleşmesini ve rekabete açılmasını sağladıklarına işaret ederek, 3 demir yolu yük tren işletmecisi, 2 demir yolu yolcu tren işletmecisinin yetki belgelerini aldığını bildirdi.

405 kilometrelik Ankara-Sivas YHT hattının Yerköy-Yıldızeli kesiminde yılın ilk çeyreğinde test sürüşlerine başlayacaklarını vurgulayan Turhan, çalışmaların tamamlanmasıyla YHT'yi Sivas'a ulaştıracaklarını kaydetti.

Turhan, bu yıl TÜVASAŞ'ta ilk prototip Milli Elektrikli Tren setini de raylara indireceklerini ve seri üretimine başlayacaklarını açıkladı.

Yenikapı-Sefaköy hattını Büyük İstanbul Tüneli ile entegre olacak şekilde gerçekleştirmeyi planladıklarını anlatan Turhan, "Yap-işlet-devret (YİD) modeliyle gerçekleştireceğimiz Büyük İstanbul Tüneli Projesi'nin de ihalesini bu yıl yapmayı planlıyoruz." diye konuştu. 

"Filyos Limanı'nın üstyapı ihalesine bu yıl çıkacağız"

Limanlarda 2019'da 11,6 milyon TEU konteyner, 484 milyon ton yük elleçlendiği bilgisini veren Turhan, yurt dışı düzenli Ro-Ro hatlarında 597 bin aracı taşıdıklarını bildirdi.

Turhan, Filyos Limanı altyapı çalışmalarında yüzde 80 ilerleme sağladıklarını belirterek, bu yıl üstyapı ihalesine de çıkacaklarını dile getirdi.

Tamamlandığında Avrupa'nın en büyük 10 limanından biri olacak Kuzey Ege (Çandarlı) Limanı'nın da altyapısını tamamladıklarına dikkati çeken Turhan, buradaki üstyapı çalışmalarının YİD modeliyle yapılacağını ifade etti.

Kanal İstanbul Projesi'ne de değinen Turhan, şöyle konuştu:

"Boğazlarımızı ve İstanbul'u koruyacak Kanal İstanbul Projesi'nde ihale aşamasına geldik. Bu yıl içinde de kazmayı vuracağız. Kanal İstanbul ile Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin hükümlerini hiçbir şekilde ihlal etmeden, İstanbul Boğazı deniz ulaştırmasına açık tutularak, alternatif bir kapının açılmasını sağlayacağız. İstanbul Boğazı'nı kazalardan ve tehlikeli yüklerden koruyacağız." 

"Siber saldırı sayısı 150 bini geçti"

Bakan Turhan, haberleşme sektöründe de çarpıcı gelişmelerin görüldüğüne işaret ederek, kurumsal ve sektörel siber olaylara müdahale ekibi (SOME) sayısını 1289'a çıkardıklarını, elektronik haberleşme işletmecileri tarafından raporlanan siber saldırı sayısının da 2019'da 150 bini geçtiğini söyledi.

Yeni uydu projelerine değinen Turhan, Türksat 5A'nın 2020'nin üçüncü çeyreğinde, Türksat 5B'nin 2021'de fırlatılması takvimine uygun olarak sürecin devam ettiğini bildirdi. 

Turhan, Türksat 6A'da mühendislik modeli entegrasyon faaliyetlerine devam ettiklerini, uydunun 2022'de uzayda hizmete başlamasını hedeflediklerini kaydetti.

5G çalışmalarını da başlattıklarını anımsatan Turhan, "5G'yi ilk olarak İstanbul Havalimanı'nda pilot uygulama olarak başlatmayı planlıyoruz." dedi. 

Bakan Turhan,  basın toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı. Kanal İstanbul'a ilişkin sorular üzerine Turhan, proje çalışmalarının tamamlandığını, bölgenin imar planı çalışmalarının da onaylandığını ve askıda bulunduğunu söyledi.

Turhan, söz konusu süreci takip ettiklerini, bunun da bitmesiyle ihale sürecini başlatacaklarını ifade ederek "Gerek resmi yazı yazarak gerek şifahi olarak projeyle ilgilenen birçok ülke firması ve kredi kuruluşu var. Rusya, Çin, Hollanda, Belçika, ayrıca münferit olarak dünyanın diğer ülkelerinden firmalar bu projemizle ilgileniyor." dedi.

İmar süreci ve yer tahsisi uygulaması tamamlanınca öncelikli olarak Kanal İstanbul'un yapılacağı mahaldeki altyapıların deplasmanını yapacaklarını anlatan Turhan, "Yolların, köprülerin, isale, enerji ve enerji hatlarının deplasmanını yapacağız ve kanal sahasını diğer hizmetleri aksatmadan sürdürülebilir hale getirdikten sonra inşaata başlayacağız. Mahalli trafikten tamamen arındırılmış bir alan içinde kazı ve inşaat işlerini yapmayı planlıyoruz." diye konuştu.

Turhan, Çin'de ortaya çıkan yeni tip koronavirüsün ulaştırma hizmetlerine etkisinin sorulması üzerine, Sağlık Bakanlığının bu konuyu yakından takip ettiğini dile getirdi. Bakan Turhan, Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu kararlarına göre ulaşım hizmetlerine başlayıp devam edeceklerini kaydetti.

Acil haberleşme altyapısı

Başta depremler olmak üzere afetlerde kullanılacak acil haberleşme sistemine yönelik sorulara yanıt Turhan, olası depremlere karşı tedbirleri operatörlerle koordineli şekilde aldıklarını söyledi. Turhan, ortak uygulama olarak operatörlerle deprem anında kullanılacak mesajlaşma ve sesli görüşme uygulamasının geliştirilmesi için çalışmalar yaptırdıklarını vurgulayarak şöyle devam etti:

"Böylece ses trafiğinin ani artışlarla şebekede herhangi bir sorun oluşturmaması amaçlanıyor. Bunun dışında operatörlerle kapasite artış çalışmalarımız devam ediyor. İlk aşamaları tamamlanmış durumda. Önümüzdeki süreçte kademeli artışlar yapılacak. Depremde sesli internet üzerinden haberleşme yapılması önemli. Bununla ilgili girişimlerimiz devam ediyor. İçişleri Bakanlığımız ve AFAD ile bu konuda çalışmaları sürdürmekteyiz."

Avrasya Tüneli geçiş ücretindeki artış

Cahit Turhan, Avrasya Tüneli geçiş ücretine yapılan yüzde 56'lık zamma ilişkin, tünelin yap-işlet-devret modeliyle yapıldığını anımsattı. Projedeki geçiş ücretlerinin sözleşme kapsamında yılda 2 kere güncellendiğini ifade eden Turhan, "Bu güncellemeler idarenin kontrolünde yapılıyor. En son güncelleme 1 Temmuz 2018'de gerçekleştirilmişti. 2020'nin başındaki güncelleme formülüne göre yapılan hesaplarda 23,30 lira olarak uygulanan geçiş ücreti 36,40 liraya çıktı. Bunu da uyguluyoruz, güncellenmiş olan bir fiyat." diye konuştu.

Akıllı ulaşım sistemleri uygulama koridoru

Bakan Turhan, yakın dönemde akıllı ulaşım sistemleri uygulama koridoru oluşturacaklarını söyledi. Turhan, bu koridorda operatif akıllı ulaşım sistemleri hizmetlerinin vatandaşlara uygulamalı olarak gösteriminin sağlanmasının yanında, bu sektörde faaliyet gösteren üreticilerin milli kaynaklarla ürettiklerini test etmeleri için gerekli ortamın oluşturulacağını anlattı.

Bu çalışmaların yanında Avrupa'da akıllı ulaşım sistemleri üzerine çalışma yapan en büyük organizasyonlara üye olarak gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirten Turhan, Karayolları Genel Müdürlüğünün de 15 bin kilometre fiber altyapı imalatına başladığını ve 505 kilometrenin tamamlandığını bildirdi. Turhan, akıllı yolların mimarisinin oluşturulduğunu ve Akdeniz Sahil Yolu'nun bir kısmında bu hizmetin verilmeye başlandığını dile getirdi. 

YHT abonman ücretlerindeki artış

Yüksek hızlı tren (YHT) abonman fiyatlarındaki düzenlemelere ilişkin sorular üzerine Bakan Turhan, bu hizmetin devreye alınma sürecinde bir dizi karar alındığını ve uygulama yapıldığını, geçen sürede düzenleme ihtiyaçları ortaya çıktığını bildirdi. Turhan, şunları kaydetti:

"YHT'ye yüksek talebin karşılanamaması, bilet bulunamaması, bunun yanında abonman bilet sahibi olup, yer ayırtılmasından kaynaklı boş koltuk sayısının yüksek olması nedeniyle daha gerçekçi, akılcı ve verimli hizmet verme doğrultusunda değişiklik yapma gereği duyduk. Yüzde 75 olan abonman bilet fiyat indirimini öğrencilerde yüzde 50'ye, diğer vatandaşlarımızda yüzde 25'e indirdik. Bu uygulamayı başlattıktan sonra doluluk oranı yüzde 84'ten yüzde 95'e çıktı. Daha fazla insanımız bundan faydalanmaya başladı."

Turhan, e-SIM teknolojisine ilişkin gelişmeler konusunda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu kararlarını hatırlattı. 

Kurulun Mart 2019'da aldığı kararda, uzaktan programlanabilir SIM teknolojilerini destekleyen sistemlerin kurulumu ve cihazlarda kullanımının yüzde 100 yerli ve milli olacağının belirtildiğine işaret eden Turhan, otomotiv endüstrisi de dahil, cihazları söz konusu teknolojiyi destekleyen son kullanıcıların sistemlerden bu yıl yararlanabileceğini söyledi.

Turhan, yapılan düzenlemeyle uluslararası sertifikasyona sahip ekipman kurulumuna yüzde 100 yerlilik şartı getirildiğine dikkati çekerek, böylece Türkiye'ye ait hassas verilerin kendi kontrolünde olacağını bildirdi.

Özellikle makineler arası iletişim (M2M) cihazlarında kullanılacak e-SIM teknolojisinin yerli e-SIM altyapısıyla global firmalara ve iş senaryolarına hizmet vereceğini ifade eden Turhan, söz konusu verinin ülke kontrolünde olması prensibine uygun şekilde bu altyapının kullanılacağını anlattı.

Turhan, e-SIM teknolojisiyle SIM karta bağlı güvenlik altyapısının yeni otomobillerde yazılım tabanlı olarak sunulacağı bilgisini vererek, araç tedarikçilerinin 29 Şubat'tan itibaren bu hizmetten yararlanabileceğini dile getirdi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından takip edilen dijital takograf konusuna ilişkin soru üzerine de Turhan, dijital takograf kullanımının uluslararası faaliyet gösteren firmalar için 1 Ocak 2021, yurt içinde faaliyet gösteren firmalar içinse 1 Ocak 2024'e ötelendiğini anımsattı.

Bakan Turhan, Tasfiye Kararnamesi'ne ilişkin soruya karşılık şu cevabı verdi:

"Bakanlığımıza Tasfiye Kararnamesi kapsamında 224 tasfiye başvurusu yapıldı. Bunların 183'ü tasfiye edildi, 41'i talebinde haklı olmadığı için tasfiye edilmedi. Burada kamu yararı değil, firmanın yararı söz konusuydu."

"Büyük projelerde çok sayıda yetkili belediye var"

Turhan, Kanal İstanbul Projesi'ne ilişkin gelişmeler konusundaki soruları da yanıtladı. 

Bu tür büyük projelerin yapıldığı alanda imar planlarına ilişkin çok sayıda yetkili belediye bulunduğunu, gerek büyük şehir gerekse ilçe belediyelerinin söz sahibi olduğunu belirten Turhan, şunları kaydetti:

"Projeye ilişkin 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı askı süreci tamamlandı, 1/25.000 ve 1/5.000 ölçeklilere yönelik plan çalışmaları devam etmektedir. Süreç Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülüyor. Bizim için önemli olan, projenin inşaatı konusunda bu sahanın imar planlarında işlenmesi gerekiyor. Bunun 6 aylık sürede tamamlanması bekliyoruz."

Bakan Turhan, BTK bünyesinde bulunan Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi, Milli Monitör Sistemi ve BTK Veri Merkezi'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 10 Şubat'ta hizmete sunulacağını sözlerine ekledi.

Fiber ortak altyapıya ilişkin soru üzerine Turhan, 2018'de işletmeciler arasında pasif sabit elektronik haberleşme altyapısının kiralanmasına ilişkin protokol imzaladıklarını, bunun ülke kaynaklarının verimli kullanılması ve altyapıda tek kazıyla işlerin gerçekleştirilmesi için yapıldığını söyledi.

Turhan ortak altyapı konusunda Ankara-Sincan'da pilot proje geliştirdiklerini anımsatarak, "Ortak altyapı tesisi ve bu altyapının ortak kullanılması konusunda işletmeciler arasında çalışmalara devam ediyoruz. Fiber altyapının gelişimini artırmak için kara yolu, demir yolu, tünel, elektrik, su, kanalizasyon, doğal gaz gibi altyapılardan da haberleşme için faydalanılması ve belediyelerle diğer kurum ve kuruluşların altyapı kurulumları sırasında elektronik haberleşme altyapısı kurabilmelerinin önünün açılması için çalışıyoruz." diye konuştu. 

Kazı izinleri ve baz istasyonlarıyla ilgili altyapı faaliyetlerinin kolaylaştırılması için de yasa taslağı çalışmaları yürüttüklerini ifade eden Turhan, bu çalışmaların yasalaşması sonucunda fiber ve mobil altyapılarda hızlı adımlar atacaklarını bildirdi.

"5G'ye, 4,5G'deki yerlilik oranıyla geçmeyi hedefliyoruz"

Turhan, 5G'nin yerlilik oranının sorulması üzerine, elektronik haberleşme sektöründe yerli ve milli üretim ekosisteminin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürüttüklerini hatırlattı. Bu çerçevede üretici firmalarla görüşme yapıldığını vurgulayan Turhan, bu firmaları tek çatı altında toplamak için OSTİM ev sahipliğinde BTK'nin destekleriyle 2017'de Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi kurulduğunu dile getirdi.

Bu kümelenmenin 130'dan fazla firmayı ve 8 binden fazla çalışanı barındıran bir organizasyon haline geldiğine dikkati çeken Turhan, şöyle konuştu:

"4,5G kapsamında getirilen yerlilik yükümlülükleri ilk yıllarda karşılanmamış olmakla birlikte kurumumuz tarafından yürütülen çalışmalar neticesinde 4'üncü yatırım dönemi itibarıyla mobil sektörde ortalama yüzde 23'ün üzerinde yerlilik oranına ulaşıldı. İlk döneme kıyasla yerlilik oranında 23 kat artış meydana geldi. 5G'de yerli ve milli imkanlarla geçiş için hazırlıklarımız sürüyor. 5G'ye de 4,5G'deki yerlilik oranıyla geçmeyi hedefliyoruz." 

Turhan, yap-işlet-devret (YİD) modelinin yüksek hızlı tren (YHT) projelerinde uygulanabilirliğinin sorulması üzerine, yatırım ve işletim maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle bu konuya firmaların, özel sektörün ve finansman kuruluşlarının ilgili olmadıklarını söyledi. 

Bu konuya yönelik araştırmalarında YHT'lerle ilgili müşteri bulamadıklarını belirten Turhan, buna karşın otoyol projelerine müşteri olduğunu ve bunları YİD modeliyle yapmayı hedeflediklerini bildirdi.

"Antalya Havalimanı ihalesi için finans piyasasının en iyi konumunu bekliyoruz"

Sabiha Gökçen Havalimanı'nda çalışmaları devam eden pistin yıl sonuna kadar açılmasının hedeflendiğini aktaran Turhan, "Burada bir pistimiz var. Bu çok yoruldu ve uçuşların olmadığı her gece pistte bakım yapılıyor. İstanbul Havalimanımıza frekans tahsisi istekleri olduğu gibi, buraya da uçuş talepleri var ancak biz bunu yeni pistin yapılmasına kadar şimdilik durduruyoruz. Eski pisti de bakıma alacağız. Onun için şu anda buraya yeni frekans vermeyi durdurduk." ifadelerini kullandı.

Turhan, Antalya Havalimanı'nı genişletme ihalesinin ertelenmesine ilişkin soruya da şu yanıtı verdi:

"Bu havalimanı Türkiye'nin turizmine önemli katkı veriyor. Antalya Havalimanı'na ilişkin ihalede, kamu yararına teklif alacağımızı düşünerek, süreci bir miktar öteledik. Finans piyasasının en iyi konumunu ve stabil hale gelmesini bekliyoruz. Bu işe teklif verecek isteklilerin risk oranının en aza indiği bir zamanı bekliyoruz, talepler böyle."