Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, 'Televizyon İzleme Eğilimleri-3 Araştırması'nı yayımladı. Araştırmaya göre televizyon oranlarında düşüş yaşandığı görülüyor. Türk televizyon izleyicisi en çok yerli dizileri ve bu yüzden de Kanal D'yi tercih ediyor.
Televizyon izlemenin aile içi ilişkileri olumlu etkilemeyeceğini düşünenlerin oranı yüzde 53,9 olurken, arkadaşlarla ilişkileri olumlu etkiler düşüncesine katılmayanların oranı yüzde 57,1 olarak gerçekleşiyor. Sosyal gelişimi engeller düşüncesine katılanların oranı ise yüzde 52,7. Bununla birlikte katılımcıların yüzde 61'i, televizyon izlemenin 'toplumda şiddeti artıracağı' fikrine katılıyor.
En çok televizyonu ev hanımları izliyor. Kadınlar en çok dizileri ve haberleri izlerken, erkeklerin de haberleri ve dizileri izlediği görülüyor.
BİLGİSAYARDAN TV İZLEME ORANI ARTTI
Hafta içi ve hafta sonu günlerinde televizyon izleme düzeyi, izleme saatleri, televizyon kanallarının tercih edilme düzeyleri, televizyon programlarının hangi ölçüde ve hangi televizyon kanallarının izlendiği ve televizyonda yayınlanması istenilen programlar ve reklamların izlenme durumu gibi başlıkların incelendiği araştırma, TÜİK verilerinden yararlanılarak 21 ilde 2 bin 525 kişiden oluşan örneklemle gerçekleştirildi.
Tamamı 15 yaşın üzerinde olan bin 219'u kadın, bin 306'sı erkek olan deneklerin yüzde 57'4'ünün evli, 986'sını bekar, geri kalanını ise dul/boşanmış denekler oluşturdu. Meslekler açısından en çok denek, yüzde 22,8 ile ev hanımı ve yine aynı oranla esnaf ve sanatkar olarak gerçekleşti. En çok denek yüzde 42,8 ile Marmara Bölgesi'nden olurken en az denek ise yüzde 6,3 ile Güneydoğu Anadolu, yüzde 5,6 ile Karadeniz ve yüzde 2,8 ile Doğu Anadolu Bölgesi'nden katıldı. Araştırmaya katılanların yüzde 52,1'i metropolde, yüzde 25,1'i ilde, yüzde 16,7'si ilçede, geri kalanının ise kasaba veya köyde yaşadığı belirtildi.
TELEVİZYONA OLAN GÜVEN AZALDI!
Araştırmaya göre katılanların yüzde 60'8'inin evinde bir adet, yüzde 31'inde iki adet, geri kalanının evinde ise 3 ve daha fazla adette televizyon bulunuyor. Deneklerin yüzde yüzde 71,9'u uydu anteni, yüzde 17'3'ü normal anten, yüzde 12,6'sı dijital platform, yüzde 5,2'si kablo TV ile televizyon izliyor. Yine deneklerin yüzde 98,6'sı televizyondan, yüzde 7,9'u bilgisayardan, yüzde 0,2'si ise cep telefonundan televizyon yayınlarını takip ediyor.
Araştırmada ortaya çıkan bulgular 2009 yılında 2'ncisi gerçekleştirilen araştırma ile karşılaştırıldığında televizyon izleme sürelerinde artış gözlenirken, televizyona olan güvenin azaldığı sonucuna ulaşıldığı görülüyor. Araştırmada öne çıkan bulgular şu şekilde sıralanıyor:
Hafta içi 3 saat olan televizyon izleme süresi yüzde 23,5’e, 2 saatlik TV izleme oranı ise yüzde 23,5’e çıkmış.
Hafta içi kadınlar 3,8 saat, erkekler ise 3,6 saat TV izliyor. Hafta içi en çok TV izleyen yaş grubunun 41+ çıktığı ve 3,9 saate ulaştığı görülüyor. 2009 yılında ikincisi gerçekleştirilen araştırmaya göre hafta içi izleme sürelerinde yıllar içinde bir düşüş olduğu ortaya çıktığı vurgulanıyor.
Hafta içi dul/boşanmış olanlar 4,2 saat ile en çok TV izleyen grubu oluşturuyor. Bekarlarda bu oran yüzde 3,4. Eğitim düzeyi azaldıkça TV izleme oranının arttığı görülen araştırmaya göre düşük eğitimliler ortalama 3,8 saat televizyon izliyor. Bu rakam orta eğitimliler grubunda 3,5 saate, yüksek eğitimlilerde de yine 3,5 saate düşüyor.
EN ÇOK TV İZLEYEN BÖLGE KARADENİZ!
Meslekler açısından değerlendirildiğinde hafta içinde ev hanımlarının 4,2 saat, emeklilerin 4,3 işsizlerin 3,9 saat TV izlediği görülüyor. Araştırma sonuçlarına göre yıllar içinde bütün meslek gruplarında hafta içi günlük ortalama televizyon izleme sürelerinin azaldığı görülüyor.
Hafta içi 4,5 saat ile Karadeniz Bölgesi en çok TV izleyen bölge olurken, 3,3 ile Akdeniz en az TV izleyen bölge olarak dikkat çekiyor. Araştırma sonuçlarına göre 2009'dan bu yana Güneydoğu, Karadeniz, Akdeniz, Ege ve Marmara Bölgeleri'nde hafta içi ortalama televizyon izleme sürelerinde düşüş olduğu dikkat çekiyor.
Cinsiyetlerine göre bakıldığında ise erkekler hafta içinde 3,6 saat, kadınlar ise 3,8 saat televizyon izliyor. Gelir düzeyine göre bir değerlendirme yapıldığında ise gelir düzeyi arttıkça televizyon izleme süresinin düştüğü görülüyor. 0 - 3.000 TL aralığında yer alan üç gelir grubu, günde ortalama 3,7 saat televizyon izliyor.
Hafta sonunda günlük ortalama televizyon izleme rakamlarına bakıldığında yüzde 17,9 ile 3 saat, yüzde 17,7 ile 4 saat, yüzde 17 ile 5 saat ve yüzde 14,4 ile 2 saat televizyon izlendiği görülüyor. 10 saat ve üzeri televizyon izleyenler ise yüzde 5,4 düzeyinde. Bu rakamlar önceki yıllarla kıyaslandığında hafta sonu 3 ve 4 saatlik TV izleme oranlarında artış olduğu, 10 saat ve üzeri süre TV izleme oranlarının ise düştüğü görülüyor.
Cinsiyete göre değerlendirildiğinde hafta sonu erkekler 4,3 saat, kadınlar ise 4,4 saat TV izliyor. Yine bu rakamlar kıyaslandığında cinsiyetlere göre TV izleme oranlarının ciddi anlamda düştüğü görülüyor.
Aynı şekilde medeni durumlara göre sınıflama yapıldığında hafta sonu evlilerin dul/boşanmış olanlar 4,6 saat TV izliyor. Evliler 4,4 saat, bekarlar ise 4,3 saat TV izliyor. Eğitim düzeyi ise hafta sonu TV izleme oranlarında etkili olmazken, her grup ortalama 4 saat TV izliyor.
Meslek gruplarına göre hafta sonunda vasıflı teknik personel 4,7 saat, işsizler 4,5 saat, emekliler 4,6 saat, ev hanımları 4,5 saat televizyon izliyor.
Bölgelere göre hafta sonu günlük ortalama televizyon izleme sürelerine bakıldığında 4,7 saat ile Ege Bölgesi en çok TV izleyen bölgeyi oluşturuyor. Onu 4,5 saat ile Karadeniz ve İç Anadolu, 3,9 saat ile Ege izliyor. Doğu Anadolu Bölgesi ise 3,7 saat TV izliyor.
Gelir düzeyi açısından ise gruplar arasına ciddi bir fark bulunmuyor. 5001 TL ve üzeri gelir grubu 3,8 saat TV izlerken, 2001-3000 Tl aralığındaki gelir grubu ise 4,6 saat televizyon izliyor.
Hafta içi TV izleme saat dilimleri incelendiğinde en yüksek izleme oranının yüzde 61,0 ile 21.01-24.00 saatleri arasında gerçekleşiyor. Bundan sonra en yüksek izleme oranı yüzde 53,7 ile ile 18.01-21.00 saatlerinin olduğu dilim olurken, onu yüzde 18,7 ile izleyen 15.01-18.00 arası olarak dikkat çekiyor.
Araştırma sonuçlarına göre yıllar içerisinde 18.01-21.00 saatleri arasında hafta içi televizyon izleyenlerin arasında ciddi bir azalma olduğu görülüyor. Bu rakamlar cinsiyetler açısından önceki yıllarla karşılaştırıldığında aynı saat dilimlerinde kadın izleyicilerin daha çok olduğu görülüyor.
Hafta sonu TV izleme saatleri incelendiğinde ise en yüksek oran yüzde 70,2 ile 21.01-24.00 dilimi öne çıkıyor. Bundan sonraki en yüksek izleme oranı ise yüzde 57,1 ile 18.01-21.00 saatlerin olduğu dilim geliyor.
Hafta sonunda 09.01-18.00 saatleri arasında televizyon izleyen kadın oranının erkeklerden daha yüksek olduğu dikkat çekiyor.
EN ÇOK PAZAR GÜNÜ TV İZLENİYOR
Araştırmaya göre denekler en çok yüzde 21,4 oranıyla pazar günü televizyon izliyor. En çok izlenen kanal yüzde 54,6 ile Kanal D olurken, onu yüzde 51,9 ile ATV, yüzde 44.2 ile Show TV izliyor.
Televizyonda tek kanal izlemek zorunda kalsanız hangisini izlerdiniz sorusuna ise deneklerin yüzde 17,2'si TRT kanallarını, yüzde 17,1'i Kanal D'yi, yüzde 15,4'ü ise ATV'yi tercih ediyor. TRT'yi tercih edenlerin yüzde 63,5'ini erkekler, yüzde 36,5'ini kadınlar oluşturuyor. Bu durum ATV'de ise yüzde 50 - yüzde 50 şeklinde gerçekleşirken, Kanal D'yi izleyenlerin yüzde 62,2'sini erkekler oluşturuyor.
Kanallar arasında medeni duruma göre tercih sorulduğunda ise evliler en çok Kanal 7, Samanyolu TV ve TRT kanallarını tercih ediyor. CNBC-E, NTV ve Show TV'yi izleyenler oranında ise en büyük çoğunluğu bekarlar oluşturuyor.
Düşük eğitim seviyesine sahip olanlar Kanal 7, Samanyolu ve Fox TV'yi tercih ederken, orta ve üst düzey eğitim grubu ise CNBC-E ve NTV'yi tercih ediyor.
Meslek gruplarına göre sınıflandırma yapıldığında ise Kanal 7'yi büyük çoğunlukla ev hanımı ve işsizler izliyor. NTV izleyenler arasında esnaf ve sanatkarlar yer alırken, meslek prestiji yüksek olanlar ise CNBC-E'yi izliyor.
Bölgelere göre televizyon kanalı tercihi sıralaması yapıldığında Fox TV'yi Ege ve Akdeniz, CNBC-E'yi Marmara, Show TV'yi Karadeniz, Kanal 7'yi İç Anadolu ve Doğu Anadolu, Star TV'yi Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin izlediği görülüyor.
Televizyon izleyicilerin kanal tercihlerinin sebepleri sorulduğunda ise en çok izlenen kanal olan Kanal D'yi izleyenlerin yüzde 43,9'u dizileri beğendiğini söylüyor. Show TV'yi izleyenlerin yüzde 38,6'sı da yine bu nedenle bu kanalı tercih ediyor.
Yerli dizi izlemek açısından ise katılımcıların yüzde 30,4'ü ATV'yi, yüzde 25,7'yi Kanal D'yi, yüzde 13,2'si ise Star TV'yi tercih ediyor. 2009'da bu rakam Kanal D için yüzde 42, Show TV yüzde 26,8 ve ATV yüzde 13,9 olarak gerçekleşmişti.
Televizyon izleyicileri Türk filmi izlemek için en çok yüzde 14 ile ATV'yi, yüzde 13,9 ile Kanal 7'yi, ve yüzde 12,9 ile Kanal D'yi tercih ediyor. Haber izlemek isteyenler ise en çok yüzde 17 ile TRT kanallarını, yüzde 14,7 ile Show TV'yi ve yüzde 12,9 ile ATV'yi tercih ediyor.
15-25 yaş grubu haber izlemek için Kanal D'yi tercih ederken, 31-35 yaş grubu ATV'yi, 26-30 ve 35-61 yaş grubu ise TRT kanallarını tercih ediyor. Evli ve dul/boşanmış olanlar TRT kanallarını tercih ederken bekarlar ise haber için Kanal D'yi izliyor.
Spor programlarını izleyenler yüzde 45,8 ile NTV'yi, yüzde 18 ile TRT kanallarını ve yüzde 7,5 ile ATV'yi tercih ediyor.
Dini programları izleyenler en çok yüzde 42,3 ile Samanyolu TV'yi tercih ediyor. Onu yüzde 23,8 ile Kanal 7, yüzde 8,4 ile ATV takip ediyor.
Yabancı film izleyenler yüzde 23,0 ile Star TV'yi, yüzde 16,7 ile Kanal D ve yüzde 12,4 ile Show TV'yi izliyor.
Açık oturum programlarını izleyenler en çok yüzde 14,6 ile Kanal D'yi, yüzde 13,8 ile ATV'yi ve yüzde 12,7 ile NTV'yi tercih ediyor.
Belgesel izleyenler en çok yüzde 31,9 ile Samanyolu TV'yi, yüzde 12,6 ile TRT kanalları ve yüzde 8,9 ile NTV'yi tercih ediyor.
Yarışma programları açısından en çok yüzde 28,5 ile Kanal D izlenirken, onu yüzde 22,5 ile Star TV ve yüzde 18,7 ile Show TV takip ediyor.
Müzik izleyenler en çok yüzde 20,7 ile Kral TV'yi tercih ediyor. Magazin programlarını izleyenler en çok yüzde 38,2 oranı ile Show Tv'yi izliyor. Onu yüzde 18,3'lük oranla Kanal D izliyor.
Güldürü/talk show programlarını izleyenler en çok yüzde 48,4 ile Kanal D'yi, yüzde 14,7 ile Show TV'yi ve yüzde 12,4 ile Star TV'yi tercih ediyor.
Kadın kuşak programlarını izleyenler yüzde 46,7 ile ATV'yi, yüzde 12,8 ile Star TV'yi ve yüzde 11,8 ile Show TV'yi tercih ediyor.
Televizyon programlarının izlenme sıklığı açısından yapılan araştırmaya göre ise yüzde 76,7'lik kesim dizileri, yüzde 74,5'lik kesim haberleri ve yüzde 49,7 kesim de Türk filmlerini izliyor. Araştırmaya katılan deneklerin yüzde 73,7'si kadın kuşak programlarını, yüzde 69,9'u magazin programlarını ve yüzde 61,3'ü gerçek hayat hikayelerini 'izlemiyorum' kategorisinde değerlendiriyor.
KADINLAR VE GENÇLER DİZİ, ERKEKLER VE YAŞLILAR HABER İZLİYOR
Kadınlar en çok dizileri ve haberleri izlerken, erkeklerin de haberleri ve dizileri izlediği görülüyor.
Yaş grubuna göre sınıflandırma yapıldığında 15-30 yaş grubundakilerin tamamı için yerli diziler öncelikli konumda bulunuyor. 31-60+ yaş grubu için ise haberler öncelikli sırada yer alıyor.
Medeni durumlara göre sınıflandırma yapıldığında bekarlar, dul/boşanmış olanlar haberleri tercih ediyor. Evliler ise yerli dizileri izliyor.
Meslek grupları açısından ev hanımları, işsizler ve öğrenciler yerli dizileri öncelikli olarak izlerken, mesleki prestiji yüksek gruptakilerin ise öncelikli olarak haberleri izlediği görülüyor.
Bölgeler açısından Marmara, Ege, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu bölgeleri öncelikli olarak yerli dizileri izlerken, diğer bölgelerde ise öncelik sıralaması haberler ve yerli diziler olarak gerçekleşiyor.
Ankete katılanlar 'Türkçe'yi en iyi kullanan kanal' olarak yüzde 49,7 ile TRT kanallarını tercih ederken, onu yüzde 11,4 ile Kanal D ve yüzde 9 ile ATV izliyor.
Katılımcılara televizyonlarda öncelikli olarak yayınlanmasını istedikleri programlar sorulduğunda yüzde 86,3'ü yerli diziler, yüzde 85,1'i haber ve habere dayalı programlar ve yüzde 74,8'i Türk filmleri cevabını veriyor.
İZLEYİCİ CİNSEL VE MÜSTEHCEN İÇERİKTEN RAHATSIZ
Televizyon yayınlarında rahatsız olunan görüntüler sıralamasında yüzde 49,3 ile cinsel içerikli ve müstehcen görüntüler; yüzde 39,5'i şiddet, korku, savaş, kan, silah görüntülerinden rahatsız olduğunu; yüzde 16,9'u ise reklamlardan, reklamların uzun sürmesinden, sık olmasından ve aynı olmasından rahatsız olduğunu belirtiyor.
Rahatsız olunan görüntülerle karşılaşıldığında deneklerin yüzde 81,7'si kanal değiştiriyor, yüzde 11,1'i ise izlemeye devam ediyor.
Araştırmaya katılan deneklere ayrıca 'televizyon izleme' ile ilgili değerlendirmeleri de sorulmuş. Buna göre denekler, televizyon izleminin 'dünyadaki gelişmeleri takip etmeyi sağlayacağı' fikrine yüzde 83,8 oranında katılıyor. Televizyon izlemenin aile içi ilişkileri olumlu etkilemeyeceğini düşünenlerin oranı yüzde 53,9 olurken, arkadaşlarla ilişkileri olumlu etkiler düşüncesine katılmayanların oranı yüzde 57,1 olarak gerçekleşiyor. Sosyal gelişimi engeller düşüncesine katılanların oranı ise yüzde 52,7.
TELEVİZYON İZLEMENİN TOPLUMDA ŞİDDETİ ARTIRACAĞINA İNANILIYOR
Katılımcıların yüzde 61'i televizyon izlemenin 'toplumda şiddeti arttıracağı' fikrine katılıyor. 'İnsanları televizyona bağımlı hale getirir' diye düşünenlerin oranı yüzde 71,1, 'dil yapımızı olumlu etkiler' ifadesine katılmama oranı yüzde 44,9. 'Kültür, örf ve adetlerin gelişmesine yardımcı olur' fikrine katılmama oranı yüzde 45,9 olarak gerçekleşirken, 'çocukların sosyal gelişimine olumlu etkisi olur' ifadesine katılım ise yüzde 53 olarak hesaplanıyor.
Reklamlara ilişkin değerlendirmelere göre deneklerin yüzde 56,4'ü, 'reklamları gördüğümde hemen kanal değiştiririm' ifadesine katılıyor. yüzde 30,8 ise reklamların bir kısmını izleyip ona göre değiştirdiğini söylüyor. Reklam görünce tamamını izleyenlerin oranı ise yüzde 10,7.
Ankete katılanlara reklamlarda ne tür görüntülerden rahatsız oldukları sorulduğunda yüzde 62,5'inin, aynı reklamın tekrar tekrar verilmesinden ve uzun süreli reklamlardan rahatsız olduğunu dile getirdiği görülüyor.
EN AZ BİLİNEN KORUYUCU SEMBOL, OLUMSUZ DAVRANIŞ SEMBOLÜ
Deneklere bu araştırmada RTÜK tarafından uygulamaya başlanan koruyucu sembollere ilişkin değerlendirmeler de sorulmuş. Buna göre deneklerin yüzde 62,5'i 'koruyucu sembol sisteminin, televizyon programlarının içeriği konusunda izleyicileri bilgilendirdiğini' ifade ediyor. Deneklerin yüzde 62,3'ü, koruyucu sembollerin faydalı olduğunu düşünüyor. Koruyucu sembol sistemi yüzde 53,8 oranında program tercihlerini etkiliyor.
Aynı şekilde programlarda kullanılan koruyucu sembolleri seçenlerin RTÜK olduğunu düşünenlerin sayısı yüzde 69,4 olarak gerçekleşiyor.
Araştırmada deneklere ayrıca koruyucu semboler gösterilerek anlamlarını bilip bilmedikleri sorulmuş. Buna göre deneklerin yüzde 87,7'si genel izleyici, yüzde 80,1'i korku şiddet sembollerini yüksek oranda biliyor. En az bilinen işaret olan 'olumsuz örnek' işareti, yüzde 39,4 oranında biliniyor. Deneklerin yüzde 50'si ise işaretlerin programın içeriğine uygun olarak kullanıldığını düşünüyor. CİHAN
